İşçi açığını kapatıyorlar

Türkiye'de çalışan çoğu Suriyeli işçi; yoğun olarak çalıştırıldıkları halde, hak ettiği ücreti alamıyor.

Türkiye'deki eğitim sisteminin sürekli değişmesi, çıraklık sisteminin ortadan kaldırılması birçok sektörde eleman açığı oluşturdu. Bazı sektörlerde artık eskisi gibi eleman yetiştirilemiyor. Suriyeli küçük çocuk işçiler sanayide ağır işlerde çalıştırılıyor. Çoğu işletme; nitelikli iş gücüne ihtiyaç duyuyor. Savaşın 6. yılını geride bırakan ve Türkiye'ye sığınan mülteciler, hayatını devam ettirebilmek için ihtiyaç duyulan alanlarda çalışmayı tercih ediyor. Bu durumu fırsat bilen işverenler, Suriyeli işçilere, yaptıkları işin altında ücretler veriyor. Resmiyette hakkını her türlü arama imkanına sahip olan işçiler, kayıt dışı ve sigortasız çalıştırıldıkları için haklarını alamıyorlar. 2016 yılı Ocak ayında Bakanlar Kurulu kararı ile geçici koruma statüsündeki yabancılar için, çalışma izni alabilme hakkı verilmişti. Avukat Ömer Özler de bu konu ile ilgili bir açıklamada bulunarak, “Konya'da kayıt dışı Suriyeli çalıştırma olayı hayli fazla. Ayrıcı bunlar yoğun şartlar altında çok az ücrete çalıştırılıyorlar. Devletin bu noktada denetimi artırması gerekiyor” dedi.

KAYIT DIŞI ÇALIŞTIRMANIN CEZASI AĞIR

Devletin kayıt dışı Suriyeli çalıştıran işverenleri tespit etmesi gerektiğini dile getiren Av. Ömer Özler, bu konu ile ilgili yasal bir düzenlemenin olduğunu belirtti. “Yönetmelik çıkarılmalı” diyen Özler, “Resmi olarak çalıştırılan Suriyeli işçiler, bir haksızlık ile karşı karşıya kaldığı zaman hakkını arayabiliyor. Kayıt dışı çalıştırılanların böyle bir dayanağı yok. İş sahipleri, yasal düzenlemeyi göz önünde bulundurmadan işçi çalıştırıyor. Bir Türk'e vereceği parayla iki Suriyeli çalıştırıyor. Hukuka uygun olmayan bu durumun ağır cezaları var. Limited şirketi olarak, kayıt dışı işçi çalıştıranlar, kayıt dışı çalıştırdığı her işçi için 1 asgari ücret, anonim şirketleri ise 2 asgari ücret miktarı kadar maddi cezaya çarpıtılıyor. Suriyeli bu işçilere hak ettiği ücret neyse verilmeli. Bu, öncelikli olarak vicdani bir hesaplamadır” şeklinde konuştu.

ASGARİ ÜCRET VEREN İSTİSNA

Elbir Yardımlaşma Derneği yetkilileri de Suriyeli işçiler arasında sigortalı olarak çalıştırılanların sayısının çok az olduğunu söyledi. Kimliği olmayan ve Suriye'ye gidip gelme mecburiyetleri olan Suriyeli işçilerin, ağırlıklı olarak sanayide ağır işlerde çalıştıklarını ifade eden yetkililer, “Bu kardeşlerimizin ailesi, Suriye'de yaşıyor. Orada bakmak zorunda oldukları insanlar var. Kimlikleri olmadığı için bir yerde çalıştırılmıyorlar. Sanayide insan gücüne ihtiyaç olduğu için sanayiciler, bunları yanına alıp çalıştırıyorlar. Yaptıkları işin karşılığını alamıyorlar. Burada en karlı çıkan düşük ücrete bütün işini eksiksiz yaptıran iş sahipleri oluyor. Yetkililerin bu konuya biraz daha hassasiyet göstermesini istiyoruz” dedi.

EKONOMİYE BÜYÜK KATKI SAĞLADILAR

Yapılması gereken birçok fiziksel güç gerektiren iş olduğunu vurgulayan Elbir yetkilileri, Türklerin bu ağır işte çalışmadıklarını söyledi. Yetkililer, daha sonra şunları kaydetti: “Birkaç yıldır özellikle bazı sektörlerde çırak yetiştirilmiyor. Eğitim sistemi karmakarışık. Dolayısıyla ağır işler, Suriyeliler tarafından karşılanıyor. Toprak çektirmek isteyenler oluyor. Günlüğü 90 lira ve yemek işveren tarafından. Türkler kabul etmiyor, ihtiyacı olduğu için Suriyeliler tercih ediliyor. Verilen ücretler konusunda Suriyeli işçiler, hukuki olarak haklarını alamıyor. Bunlar arasında toplumdaki dengeleri bozanlar da var. Ama toplumdaki bu bozukluğun en büyük nedeni olarak işverenleri görüyoruz. Ucuz işçi çalıştırıyorlar, Türkler; 'Suriyeliler geldi, çalıştıkları için bize iş kalmadı' deyip yanlış bir algıya kapılıyorlar. Ama ne olursa olsun bu işçiler, eleman ihtiyacını karşılayıp, ekonomiye katkıda bulunmayı başardılar.”

EMRE ÖZGÜL merhabahaber.com