İş Teftiş Kurulu Sayısı Azaltıldı, Denetimlerde Boşluk Oluştu

Türkiye’de sayısı 10 olan iş teftiş kurulu sayısının yarı yarıya azaltılması denetilmede zafiyetlere neden oluyor. Müfettişler ihmal veya kaza olduktan sonra işyerlerini denetliyor. Bu iddia Antalya’da iş hayatıyla ilgili faaliyetler yürüten TÜRK-İŞ İl Temsilcisi ve TES-İŞ Sendikası Antalya Şube Başkanı Hacı Mevlüt Ünal tarafından dile getirildi. Ünal, Antalya’da 40 yıl boyunca hizmet verdikten sonra kapatılan İş Teftiş Kurulu’yla ilgili tespitlerini paylaştı. Ünal’a göre İş Teftiş Kurullarının kapatılması işverenin “denetim olmaz” rahatlığıyla işleri savsaklamasına neden oluyor. Ünal, “Bir yerde İş Teftiş Kurulu’nun olması bile bir çalışma kanunlarının uygulanmasıyla ilgili bir ön tedbir olur. İş yerleri, güvenlik konusunda daha dikkatli davranmak zorunda kalıyor.” dedi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2013’te aldığı bir kararla İş Teftiş Kurulu’nun Ankara, İzmir, İstanbul, Bursa, Adana, Antalya, Samsun, Zonguldak, Malatya, Erzurum olmak üzere 10 ilde grup başkanlıklarından Antalya, Samsun, Zonguldak, Malatya, Erzurum’da bulunan grup başkanlıklarını kapattı. Gerekçe ise ülkenin coğrafi yapısı, ulaşım durumu, sınaî gelişmişlik düzeyi, bürokratik işlemlerin azaltılmasına yönelik faaliyetler, etkinliğin ve verimliliğin artırılması gibi hususlar olarak açıklandı.

Yapılan düzenlemenin üzerinden henüz 1 buçuk yıl gibi bir süre geçmesine rağmen bazı problemlerin gün yüzüne çıkmaya başladığını ifade eden Tes-İş Antalya Şube Başkanı Ünal, bu problemlerin çözümünün uzun süre çözüme kavuşturulamadığını anlattı. Antalya’da mevsimlik işçi ve çalışan sayısının 755 bin civarında olduğunu aktaran Ünal, çalışan sayısının son derece yüksek olmasına rağmen denetimlerin çok az olduğunu, işçi şikâyetlerinin aylar süren bürokrasiye takıldığını belirtti.

Ünal, geçmişte Çalışma Bölge Müdürlüğü ve İş Teftiş Kuruluna başvurularak haledilen problemlerin şimdi ise çözülmesinin çok zorlaştığını dile getirdi. Ünal, "Geçmişte şikâyetlerle ilgili müfettiş ya işvereni çağırır ya da yerinde denetleme yapılırdı. Soruna çözüm üretilirdi. Şimdi burayı kapattılar Ankara’ya gitti. Burada haksızlığa uğrayan bir işçi önce İş Kur’a müracaat ediyor. Müracaat edilen kurum da şikâyeti İş Teftiş Kurulu Başkanlığı’na bildiriyor. Onlar da bir müfettiş görevlendiriyor. Bu müfettiş illerde biriken bütün işlere yetişemiyor. Denetim süreleri uzuyor. Bir şikâyet 8-10 ay çözülemiyor." şeklinde konuştu. Antalya’da kısa süre önce bir fabrikada meydana gelen ve 3 işçinin hayatını kaybettiği kazan patlamasını örnek veren Ünal, denetçilerin ancak böyle kazalar olduktan sonra inceleme yaptığını söyledi.

2013 verilerine göre Antalya’daki sigortalı çalışan sayısı 755 bine civarı olduğunu aktaran Ünal, “İşçi sayısının da bu denli artış göstermekte olduğu gözlerden kaçmamaktadır. İşçi ve işyeri sayısındaki bu artışlar, beraberinde işçiler ve istihdam edenler arasındaki sıkıntıların, anlaşmazlıkların, uyuşmazlıkların hızla artmasına sebep olmuştur. Bu sorunları, uyuşmazlıkları, sıkıntıları ihbar ve şikâyetleri incelemek için maalesef bölgemize 8 saat mesafede bulunan Ankara’dan müfettiş görevlendirilmekte bu uygulama ile hem kamu bütçesine bir yük binmekte hem de sıkıntılara aylar sonra el atılmaya çalışılmaktadır.” dedi.

Ünal, Soma’da yaşanan maden faciasında 301 kişi, İstanbul’da inşaat şantiyesindeki asansör kazasında 10 kişi, Ermenek’te maden ocağında meydana gelen kazada da çok sayıda kişinin hayatını kaybettiğini hatırlattı. Bu nedenle denetimlerin uzaktan kumanda tarzı değil yerinde ve zamanında yapılması gerektiğini savundu.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, konuyla ilgili meclise verilen soru önergesine, “kamu kaynaklarının daha etkin kullanılması, vatandaşa daha hızlı ve kaliteli hizmet sunulması amacıyla İş Teftiş Kurulu Başkanlığı sayısının 10’dan 5’e düşürüldüğü” şeklinde cevap vermişti.

2013 FAALİYET RAPORU’NDAN

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2013 Faaliyet Raporu verilerin göre; iş teftiş kurulundaki personel sayısı bin 63. İş Teftiş Kurulu Başkanlığı 2013’te 73 milyon 83 bin 912 lira hazine yardımı aldı. Yine aynı raporda yer alan verirle göre; iş sağlığı ve güvenliği yönünden 8 bin 858 teftiş gerçekleştirdi. İşin yürütümü yönünden ise 14 bin 246 teftiş yapıldı. Bunlardan 12 bin 816’sı program dışı incelemeler. 2013 yılında toplam 23 bin 504 denetim gerçekleştiği görülüyor.

CİHAN