Cehennem ehli cennet ehline, “Suyunuzdan veya Allah’ın size verdiği rızıktan biraz da bize verin!” diye seslenirler. Onlar da, “Allah bunları kâfirlere haram kılmıştır” derler. ﴾Araf-50﴿

Onlar, dinlerini eğlence ve oyun saymışlardır, dünya yaşayışı, onları aldatmıştır. Onlar, nasıl bugüne kavuşacaklarını unutup bilebile ayetlerimizi inkâr ettilerse biz de bugün onları unuturuz. ﴾Araf-51﴿

Ahirete inanan ve Ahireti unutan insan var. Ahirete inanmayan insanları ‘bugüne kavuşacaklarını unutmuş’, ‘bu dünya yaşayışı onları aldatmıştır.’

Yine ayetlere bakarsak; ‘dine inanan insan’ ve ‘dinlerini eğlence ve oyun sayanlar’ ve de ‘eğlence ve oyun’u yaşam tarzı olarak benimseyip ‘bugüne kavuşacaklarını unutanlar’ anlayışı hep özelde inanan ve inanmayanlar sınıfını belirler. Bir tarafta mü’minler, diğer tarafta münafıklar ve kafirler. İnananlar cennete inanmayanlar cehenneme…

Buradan hareketle insan kıyamet günü Allah’ın huzuruna çıkacağını unutmamalıdır. Bu dünyayı ahiretin bir tarlası olarak görmelidir. Kullara kul olmaktan âlemlerin rabbine kul olabilmeyi, O’nu razı edebilmeyi bizlere nasip etsin.

Bir mücadele, bir imtihan, bir savaş-barış arasındadır insanlık tarihi. Ya gerginlikler, çatışmalar ya da bir süre sonra bozulacak anlaşmalar, antlaşmalar. Hayata verdiğimiz anlam bakımından, yaşama bakış açımızdan insanlar çeşit çeşittir. Kiminin mizacı, kiminin tarzı, kiminin tipi, kiminin fikri farklıdır. Kimi vasat, kimi öncü, lider, rol model kişilik sergiler. Kimi çekingen, kimi egoist/bencil olur. İnsanoğlu işte… Sorumluluk duygusu ile hareket eden, liyakatli, planlı programlı yaşayan da var, inatçı ve saplantılı olan da. Dışa dönük, sosyal, konuşkan ve içi dışı bir insan da var, toy ve pasif görünen de. Nazik, hoş, tatlı, kibar ve sevecen olan var, kibirli, nahoş, kaba saba olan da. Rutinin dışına çıkmayı tercih eden tecrübeye açık olan tecrübeli yada tecrübesiz. Memnuniyetsiz stres ve kaygılı yaşayanlar ve etrafına güven veren, ışık saçanlar…

İnsanoğlunun sosyo-psikolojik görüntüsünü, yaşama verdikleri anlam / mâna bakımından maddelersek; (Dört) 4 kişilik tip insan vardır;

Hayata düşkünler; Bunlar ‘Yaşamak için yaşayanlar’ diyebileceğimiz hazcı, maddi zevk peşindedirler. Yemek ve eğlenmek için yaşarlar. Keyif verici şeylerin peşinden koşarlar. Dini kaygıları yoktur. Tutarsız güler, ağlar, çoğu zaman aklını değil duygularını kullanır. İçki, kumar, matraklık, macera, güldürücü espri, curcuna, seyahatler, sinemalar, cafeler ve ziyafetler hayatını doldurur. Çevreyi kendisine uydurur. Nerde çalgı, orada kalgıyan, Har vurup harman savuran kimseler.

Hayattan bezginler; Temel özelliği bir ideali yoktur. Etliye sütlüye karışmaz, risk almazlar. Mücadele diye bir şey yoktur hayatlarında. Fikirsel anlamda bir ideal için mücadeleye yeltenmezler. Yorgun ve zevksizdirler. Mümkünse ‘az kazanç ve bol rahat’, anlayışında rahat tavırları vardır. Genelde yazın gölge hoş, kışın çuval boş, ağustosta gölge kovan, zemheride karnın ovan kimse diyebiliriz. Adamsendeci / vurdumduymazlık, bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın tavrındadırlar. Zamanı öldürür, boşa geçen zamanı dert etmez. Şikâyet etmek, bahane üretmek ve ertelemek vasıflarıdır.

Hayatı kutsayanlar; Bunlar başarıyı ve parayı aşırı büyüten, parayı güçlü olmanın ve rahatlığın yegâne unsuru olarak görenler. Seküler-kapital bir tip diyebiliriz. Uhrevi değerleri unutmuş, ya da bu değerleri dünyevi hedefleri uğruna hizmet ettirmiştir. Yalnız başarı peşindedir, diğer değerler göz ardı edilir. Yüksek bir değerdir para kazanma hırsı! Gayesi daha daha kazanmaktır. Kazandığını yemesi de tartışılır. Yatırımı dünyevi kazanmayadır hep. Vurgunculuk ve stokçuluk için fırsat kollayan tiplerdir. Çıkarcıdır, her durumu ve nesneyi kendi lehine hizmet ettirmeye çalışır.

Hayatı anlamlandıranlar; Bunlar hayata anlam katanlardır. Bilginin ve ilmin peşine düşer, öğrenmeye meraklıdırlar. İdealleri vardır. Okumayı sever yazıya değer verir. Bunlar bir ideal bir mefkûre insanlarıdır. Hayatları amaçlı ve programlıdır. İdeal değerlerini her şeyden üstün tutar. Yaşamak için yer ve kazanırlar. Abartıya kaçmazlar. Lider ruhlu, elini taşın altına koyan insan tipidir. İnsanlara destekçi olmayı isterler. İyilik yaparken asla karşılık beklemezler. Topluma faydalı olmaktan zevk alırlar. Sabretmesini bilir ve insanlara karşı vefalıdır. Yüce bir iyilik ve hakikat için uğraşır, zaman harcar. Zamanı doldurmaya boş durmamaya çalışır.