İnsan akıllı bir yaratıktır. Allah’ın insana verdiği akılla birçok karışık olayları kolaylıkla çözebiliyor, kendisi için faydalı ve zararlı olan durumu anlayabiliyor. Hayvanlarda hayvanca bir akılla, biraz sezgiyle ve birazda kendilerine has özelliklerle (iyi koku alma, iyi işitme, uzağı görme ve iz sürme… vb.) kendisi için yararlı olan pozisyonları veya zararlı olan pozisyonları bilebilirler. Hatta beş-on saniye önceden sezebilirler. Halbuki insan ise analitik düşünme yeteneğiyle daha çok sonra olacak olayları düşünerek çözebilirler. Biz buna bir de İslami anlayıştaki basiret kavramını eklersek ki; basiretin analitik düşünceden farkı şu: Basiret kavramı yüzde doksan dokuz imanlı, ihlaslı, takva sahibi insanlar için kullanılır ki; bu kişilere ileri görüşlülüğünü Allah nasip eder. Allah’ın yardım ettiği kişilere de kimse erişemez, analitik düşünenlerde dahil… İşte o zaman yıllar sonrası olacak olayları görebilirler.

Biz fert olarak ta, toplum olarak ta ve yönetim-devlet olarak ta aklımızı kullanıp; a-Manevi menfaatlerimizi b-Maddi çıkarlarımızı c- İtibara dayalı çıkarlarımızı bilmek zorundayız. Öyle boş boş hayat yaşamak, onun-bunun arkasında zağarlık yapmak hiçbir menfaat gözetmeksizin tüm zamanı, parayı, malzemeleri ve hatta canları heba etmenin bir anlamı yoktur.

Biz Afganistan’a niye asker gönderdik? Yirmi senedir orada neyi kimi kimden koruduk? Efendim biz uluslararası birçok organizasyonun üyesiyiz. NATO’nun üyesiyiz, NATO’nun üyesi olarak orada bulunmalıyız. Ama sorular bunlarla bitmiyor.-İyide bu organizasyonda olmamızın bize nasıl bir yararı dokunacak? –Biz Müslüman bir ülke olarak bazı konularda istisna edilemez miyiz? –Bulunduğumuz yerde farklı davranıp farkımızı otaya koyamaz mıyız? –Bu işin sonu nasıl tamamlanacak, sonuçta ne olacak? –Ya da o zaman değil de şimdi ordu gönderseydik, Kimseye hiçbir devlete angaje olmadan; şimdi onlarla diyalog kursaydık, Allah için,(manevi menfaat), itibarımız için veya maddi menfaatimiz için şimdi bir şeyler yapsaydık, olmaz mıydı?

Sonuç; eli boş, gözü yaş döndük geldik.(Anadolu da “gözü” kelimesini çoğu zaman yanlış kullanırlar.)” Efendim itibarlı olma noktasında bir hareket olmuştur, bunu küçümsememek lazım; Türk askeri başarıyla görevini tamamlamıştır.” Kimin nazarında itibarlı?.. ABD öyle pek itibar falan verdiği yok. Müslüman Afgan halkının veya Taliban’ın nazarında da bir itibar desek oda yok. Çünkü “Size ihtiyacımız yok,” diyorlar.

Maddi çıkarlarımız şimdilik ufukta o da gözükmüyor. Hadi desek ki Afganistan’ın imarında veya ticaretinde önemli bir paya sahip olalım desek şimdilik o da yok. “Pır-pır ederken canlandı. Ellerim bomboş kaldı.”

Aklı ne işe yarar? Akıl kuru-kuru hamaset yapıp kendi kendini övmek midir? Yoksa akıl tozlu tarih sayfalarını karıştırıp-karıştırıp onlarla övünmek midir? Çanakkale Zaferi’nin yıl dönümünde coşmak, Sarıkamış Destan’ının yıldönümünde şaklabanlık yapmak, 30 Ağustosta hutbelerle insanların duygularını galeyana getirmek midir, akıl? Akıl, zaman akıyor, günler geçiyor; Türk dünyası ile kaynaşma ve elimizde tutma imkanı bitti bitiyor, bu kardeşlerimizle bağlarımızı kuvvetlendirmektir. Akıl, İslam dünyasının tamamıyla düşman olmaya ramak kaldı, bunu mutlaka düzeltmektir. Son olarak Afganistan da elimizden uçup gidiyor, akıllı hareket edip kazanmalıyız. Ama biz hala İsrail’le normalleşmenin peşindeyiz. ABD ne yaptı, Biden ne dedi, bunların peşindeyiz. Ülke olarak hastalığın pençesinden bir türlü kurtulamıyoruz. Paramız pul oldu, eriyor ve borç batağında dibe doğru batıyoruz. Dünya, özellikle bizim coğrafyamız yeni savaşlara gebe. Biz ise her gidip geldiğimiz yerden eli boş dönüyoruz. İç meselelerimiz de artıyor, sosyal bunalımlar artıyor. Allah için bırakın… Allah için size hiçbir yararı dokunmayan şu adamları bırakın. Yirmi senenizi heba eden bu grubu terk edin artık. Ayağını sürüyerek yürüyen, konuşmaktan aciz şu insanları bırakın. Dinsiz mi imansız mı, Çin komünisti mi Rus komünisti mi ne olduğu belli olmayan şu adamla nere varılır ki? İnsan biraz aklını kullanır yahu…