Doç. Dr. Yumru: Son 10 Yılda Yaklaşık 29 Bin Kişi İntihar Sonucu Öldü

Türkiye Psikiyatri Derneği Genel Sekreteri Doç. Dr. Mehmet Yumru, intiharın, her yıl 800 binden fazla kişinin ölmesine yol açan çok önemli bir halk sağlığı sorunu olduğunu bildirdi. Yumru, Türkiye’de son 10 yılda yaklaşık 29 bin kişinin sadece 2013 yılında ise 3 bin 189 kişinin intihar sonucu hayatını yitirdiğini kaydetti.

‘Medya ve intihar’ başlığı altında yazılı basın açıklaması yapan Doç. Dr. Mehmet Yumru, son günlerde yazılı, görsel ve sosyal medyada intihar haberlerinin sıklıkla yer almaya başladığını hatırlattı. Doç. Dr. Yumru, “Hem ülkemizde hem de dünyada medyada intihar haberlerinin veriliş biçimine dikkat edilmediği zaman intihar girişimlerinin arttığını gösteren çok sayıda örnek bulunmaktadır. Yıllar önce Boğaziçi Köprüsü’nde intihar girişimi haberlerinin verilmesinin kesilmesinden sonra intihar girişimlerinin azalması, Avusturya’da intihar haberlerinin kısıtlanmasından sonra intihar olgularının azalması gibi örnekler intiharın medyada yer alması ile gerçekleşmesi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktadır. Medyada ayrıntılı resim ve görüntülerle verilen haberlerden sonra benzer yöntemi kullanarak intiharların arttığı bildirilmiştir. Aynı zamanda tehlikeli davranışlarda bulunma ve depresyon oranlarında da artış gözlenmiştir.” dedi.

TGC BİLDİRGESİNE UYULMUYOR

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Hak ve Sorumluluklar Bildirgesi’nde “İntihar olayları hakkında haber çerçevesini aşan ve okuyucu veya izleyiciyi etki altında bırakacak nitelikte ve genişlikte yayın yapılmamalıdır. Olayı gösteren fotoğraf, resim veya film yayınlanmamalıdır.” denildiğine dikkat çeken Yumru, çoğu zaman bildirgeye uyulmadığını belirtti. Yumru, intiharın hiçbir zaman yüceltilmemesi gerektiğini vurguladı.

İNTİHAR VİDEOSU

Son günlerde bir vatandaşın intihar öncesi video çekim görüntülerinin özellikle sosyal medya başta olmak üzere tüm medyada yaygın olarak gösterildiğine işaret eden Doç. Dr. Mehmet Yumru, şöyle devam etti: “Medyanın tüm mecralarında yer alan bu tarz intihar haberleri yukarıda sıralanan evrensel ilkeler çerçevesinde yeniden gözden geçirilmeli, bir an önce sakıncalı yazılı ve görsel materyallerin yayımı durdurulmalı, intiharı özendiren ve intihar yöntemlerini gösteren internet sitelerine erişim engellenmelidir.”

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ’NÜN KURALLAR LİSTESİ

Doç. Dr. Yumru, Dünya Sağlık Örgütü’nün intihar haberlerinin medyada yer alması ile ilgili şu kurallar listesinin Türkiye’de de bir an önce uygulanabilir hale getirilmesi temennisini iletti:

“Haberde ölme kararında rol oynayan psikososyal nedenler aydınlatılmalı, altta yatan bir psikiyatrik hastalık varsa belirtilmelidir. İntihara yol açan depresyon, madde bağımlılığı gibi hastalıkların tedavisinin olduğu vurgulanmalı ve nasıl yardım alınacağı konusunda bilgi verilmelidir. Kişiler arası ilişki güçlükleri ve çatışmalarda çözüm yollarını örneklerle belirten yol gösterici haberler şeklinde verilmelidir.

İntihar, haberlerde cesur bir davranış olarak sunulmamalı. Haber ilk sayfalarda, resimli, renkli ve intihar yöntemi ayrıntılı verilmemelidir.

Olay romantik ve gizemli bir davranış olarak gündemlenmemelidir. İntihar bir çözüm yolu olarak gösterilmemelidir. İntihar girişimlerinden sonra meydana gelebilecek ağır bedensel sorunlar-beyin hasarı, felç vs tanımlanmalı ve caydırıcı bir şekilde kullanılmalıdır. İntiharlar bir problem çözümü olarak sunulmamalıdır. Çeşitli başka etkili çözüm yolları olduğu, bunlara ulaşamama durumunda bu sonucun ortaya çıktığı belirtilmelidir. Kurbana bazı özenilebilecek nitelikler, dikkat çeken özellikler ve bir özel statü kazandıracak sunumlardan kaçınılmalıdır. Kurbana intihar davranışıyla bir ün kazandırılmamalı, intiharın ün kazanmak için bir yol olduğu mesajı verilmemelidir.

Haberlerde bireylerin intihar düşünceleriyle baş etmelerine yardımcı olabilecek kurumlar, tedavi seçenekleri hakkında bilgi verilmelidir.

Tercihen yalnızca ölümle sonuçlanan intihar davranışı haber yapılmalı ve haber kısa, resimsiz, intihar yöntemi bildirilmeden verilmelidir.

Nasıl intihar edilebileceğini gösteren ayrıntılı intihar haberlerinden sakınılmalıdır. Olay hiçbir şekilde geniş ve tekrarlayan biçimde haberleştirilmemelidir. Lokal medya ve sağlık kurumları arası sürekli bir diyalog sağlanmalıdır.”

CİHAN