Nereye gidiyoruz yazı serisi

Yıllardır yerli yersiz gündeme gelen Anayasa değişikliği 2017 Ocak sonu itibariyle meclisten geçti ve kabul edildi. Şimdi bu değişiklik Cumhurbaşkanının onayından sonra halk oylamasına yani referanduma sunulacak. Anayasa değişiklik maddeleri şöyledir.

* Milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak. 

* Milletvekili seçilebilme yaşı 25’ten 18’e indirilecek.

* Askerlikle ilişiği olan kişilerin milletvekili adaylığına başvuramaması öngörülüyor. 

* Genel seçimler ile Cumhurbaşkanlığı seçimleri beş yılda bir, aynı gün yapılacak. (Gelecek seçim 3 Kasım 2019’da olabilir.)

* Meclis, üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimleri yenileyecek.

* Yazılı soru önergesi, en geç 15 gün içinde cevaplanacak. Milletvekilleri, yazılı soruları bakanların yanı sıra cumhurbaşkanı yardımcılarına da yöneltebilecek.

* Mili Güvenlik Kurulu’nda (MGK) Jandarma Genel Komutanı yer almayacak. MGK; cumhurbaşkanının başkanlığında, cumhurbaşkanı yardımcıları, adalet, milli savunma, içişleri, dışişleri bakanları, genelkurmay başkanı ile kara, deniz ve hava Kuvvetleri komutanlarından kurulacak.

* Cumhurbaşkanı seçilen kişinin partisiyle ilişiği kesilmeyecek. Seçilme şartı olarak gösterilen ‘doğuştan Türk vatandaşı’ ifadesi ‘Türk vatandaşı’ olarak değiştirilecek.

* Cumhurbaşkanı ve TBMM’ye karşılıklı olarak fesih yetkisi verilecek. Cumhurbaşkanı ve TBMM, yeni seçilen Cumhurbaşkanı ve milletvekilleri göreve başlayana kadar görevine devam edecek. 

* Cumhurbaşkanına altı ayı geçmemek koşuluyla OHAL ilan etme yetkisi verilecek ve buna seferberlik de eklenecek.

* Cumhurbaşkanı, 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.

* Cumhurbaşkanı; cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek. Üst düzey kamu yöneticilerinin atanma ve görevden alınmasını kararnameyle belirleyecek. Askeri yargı kaldırılacak.

* Disiplin mahkemeleri haricinde askeri mahkemeler kurulamayacak. Yalnızca savaş halinde askerlerin görevleriyle ilgili işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek.

* Askeri yargıdan gelen üyelerin çıkarılmasıyla Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) üye sayısı 15’e indirilecek.

* Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) üye sayısının 13’e çıkarılacak. HSYK adı ‘Hâkimler ve Savcılar Kurulu’ olarak değiştirilecek. 

* T.B.M.M belli bir konuda Meclis araştırması ve genel görüşme yapabilecektir.

BAZI DEMOKRATİK ESASLAR

Ülkemizin siyasi yapısı demokratik esaslara göre tanzim edilmiştir. Madem Anayasa değiştirilecekti, niçin aşağıdaki maddeler de bu değişiklik içine konularak milletin taleplerine cevap verilmemiştir.

* Seçim barajı kaldırılmayacaktır. Seçimlere halkımız, “aman oyum boşa gider” endişesi içerisine sokulmakta ve inandığı ve güvendiği bir partiye oy verme yerine iktidara gelebilecek bir parti lehinde oy kullanmaktadır. Böylece millet kendi görüşünü parlamentoya yansıtamamaktadır.  Kendi iradesini temsil edecek milletvekillerinin meclise girmesine, gurup kurmasına ve siyasi platformlarda görüşlerinin tartışılmasına imkân bulunamamaktadır.

* Cumhurbaşkanı Partili olabilecektir. Bu madde milletin bütünlüğüne zarar verebilir. Siyasi yelpaze iki ayrı uçta insanların bulunduğu bir ortam olduğu kadar vasat (orta) pozisyonda bir parti de olabilir. Partili bir Cumhurbaşkanı değişik fikirlere ulaşamayacaktır.

* Kuvvetler ayrılığı (yasama, yürütme ve yargı) ilkesi korunmamaktadır.

* Bakanlar, meclis onayına sunulmayacak, Bakanları Cumhurbaşkanı atayacaktır.

* Cumhurbaşkanı Meclisi fesh edebilecektir. İhtilallerde 3 – 4 kişilik askeri konseyi bile kabul etmeyen bir millete, bu konuda tek başına hareket edebilecek bir Başkan teklifi yapılmaktadır. 

* Bakanlar için Gensoru önergesi kaldırılmaktadır. Bakanlar, meclise ve millete karşı değil Cumhurbaşkanına karşı sorumlu duruma getirilmektedir.

* Meclisin bütçe ve kanunlar konusunda yetkisi Cumhurbaşkanıyla paylaşılmaktadır.

* Cumhurbaşkanını meclis denetleyemeyecektir.

* Kişiye özel bir hazırlık söz konusu olmaktadır.

Anayasa değişiklini tanıtma çalışmalarında “EVET”çiler, tanıtımlarını büyük ve güçlü bir organizasyonla yaparlarken, değişiklikleri yeterli görmeyenlerin sesleri, TV’lerde ve gazetelerde yer bile bulmayacaktır. Kendi başına bu son tespit bile referandumda kimlerin kimin yanında yer aldığını göstermesi bakımından önemlidir.