Ahıskalı kadınlar sürgünü unutmadı

Türkiye’de yaşayan Ahıska Türkü kadınlar 14 Kasım 1944 tarihinde gerçekleşen Ahıska sürgünün insanlar üzerindeki yarattığı etkilere dikkat çekmek amacıyla sıra dışı bir etkinlik gerçekleştirdi.  Çalışmanın amacı, genelde sürgün kurbanlarının, özelde ise kadınların sürgün esnasında karşılaştıkları vahim olaylar üzerinde durmak ve insanların dikkatini çekmek oldu. Çalışmaya çeşitli ülkelerde yaşayan Ahıskalı genç kadınlar katıldı.

BİNLERCE AHISKA TÜRKÜ VAGONLARDA CAN VERDİ

14 Kasım 1944 sürgünü Ahıska Türklerin tarihinde acıların ve haksızlığın had safhada olduğu trajedidir.  II. Dünya Savaşında 15-55 yaş arası 40 bin Ahıska Türkü erkeğin savaşa gitmesiyle en ağır yük yine kadınların omuzlarına yüklendi. 1944 yılında binlerce Ahıska Türkü kadın, çocuk ve yaşlılar Türk istihbarat organları için toplu ispiyonculuk yapma, eşkıya örgütleri oluşturma gibi çeşitli siyasi şüphe ve varsayım yüzünden ailelerinden, çocuklarından koparılarak hayvan vagonlarında Orta Asya’ya sürgün edildi. Raporlara göre, Ahıska bölgesindeki 86 bin Türk ve Müslüman, tren vagonlarına doldurularak, çok zor şartlar altında gerçekleştirildi. Hayvan vagonlarına bindirilen halk, soğuktan, açlıktan ve hastalıktan hayatlarını kaybetti.  SSCB döneminde hazırlanan ölüm raporuna göre, göçmenler iskân edildikten sonra 1948 Haziran’ına kadar ölenlerin sayısı 14 bin 895 kişi (yüzde 11,8) olarak gösterildi. Fakat çeşitli araştırmacılar bu sayı 17 bin üzerinde olduğunu tahmin ediyor.

AHISKA TÜRKÜ KADINLAR BÜYÜK TRAJEDİ YAŞADI

Sürgüne tanıklık eden Ahıska Türkü kadınlar, vagonlarda dehşet verici şeyler yaşandığını nesilden nesile aktardı. Anlattıklarına göre, çoğu hamile kadınlar Rus askerleri tarafından doğum yapmamaları için trenden atılmış, bazıları ise sessiz doğum yapmaya çalışırken vefat etti. Onlarca bebek annelerinden yeterince süt alamadıkları için vagonlarda hayatını kaybetti. Ahıska Sürgününü anlatan belgesellerde, Ahıska Türkü kadınlar erkeklerin yanında tuvaletlerini gideremediği için safra kesesi patlamasıyla ölmüş ve cesetleri trenden dışarı atılmıştır. Bunlar gibi yaşanılan yüzlerce acı hikayelerin unutulmaması ve Ahıskalı kadınların yaşadıklarını, sürgün sırasında gösterdikleri cesaret ve gücü anlatmak için Ahıskalı genç kadınlar Türkiye başta olmak üzere Kazakistan, Kırgızistan, ABD, Rusya gibi çeşitli ülkelerde toplanıp farkındalık sloganlarını dile getirildi.

KADINLARIMIZ FİZİKSEL VE RUHSAL OLARAK ÇÖKTÜ

Gerçekleşen sosyal farkındalık projenin fikir sahibi Sevilya Agezova, 14 Kasım sürgününün bütün Ahıska Türkleri için büyük bir acı olduğunu belirterek, projeyle birlikte farkındalık yaratmak istediklerini söyledi. Agezova, “Bu sene biz genç kadınlar olarak sürgünü yaşayan kadınları ele alarak sürgünü anlatmak istedik. Projenin asıl amacı, sürgün, soykırım, savaş gibi felaketlerde fiziksel ve ruhsal olarak, en çok zarar gören kadınların yaşadıklarına dikkat çekmektir. Çünkü sürgün sonrasında kadınlar toplum inşasının temel taşını oluşturdu, Ahıska’nın kültürel zenginliklerini yeni nesillere aktardı ve bunları yaparken hiç ses çıkartmadı” dedi. 

İBRAHİM BÜYÜKEKEN